อุปมาด้วยเต่า... ( กุมโมปมสูตร )

       ณ เวลาเย็นวันหนึ่ง มีเต่าเล็มหญ้าที่ริมตลิ่ง แม้สุนัขจิ้งจอก ก็ออกหากินเช่นกัน เต่าเห็นสุนัขจิ้งจอกก็เลยหดหัวและขาเข้ากระดองของตน ไม่เคลื่อนไหว ทำตัวนิ่ง ๆ ไว้ 
       ฝ่ายสุนัขจิ้งจอกเห็นเต่าแต่ไกลเหมือนกัน  จึงเข้าไปหาเต่า ยืนใกล้ ๆ เต่า ด้วยคิดว่า " เมื่อใดเต่านี้โผล่หัวและขาออกมา  เมื่อนั้นเราก็จักงับ แล้วกินเสียให้เสียให้เรียบ "  แต่เต่าตัวนั้นก็ไม่โผล่หัวและขาออกมาเลย  สุนัขจิ้งจอกจึงอารมณ์เสีย เบื่อหน่าย แล้วก็เดินจากไป  ข้อนี้ฉันใด
        ข้อนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกัน  การที่มารผู้มีบาป เข้ามาใกล้เรา ด้วยคิดว่า  " บางทีเราจะได้โอกาสทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจของคนเหล่านี้บ้าง "  เพราะฉะนั้นเธอทั้งหลาย จงคุ้มครองอินทรีย์ อย่าถือรวบ  อย่าแยกถือ  จงสำรวมอินทรีย์เถิด.
 
บทวิเคราะห์
      เมื่ออ่านเนื้อความแห่งกุมโมปมสูตรนี้แล้ว  จะเห็นได้ว่า  พระพุทธเจ้าของเรา ทรงเห็นถึงภัยต่าง ๆ ที่เกิดจากการไม่สำรวม การไม่ระวัง การอยู่โดยความประมาท  หากเราคอยระวังอยู่เสมอ มีสติ ภัยก็ไม่มี ไม่เกิดขึ้น แน่นอน  เหมือนกับเต่าที่หดหัวและขา เมื่อเวลามีภัย ฉะนั้น ฯ
       
      ในปัจจุบันนี้ก็เช่นกัน ภัยที่เราเห็นกันอยู่ทุกวัน ไม่ว่าจะเป็น ฉกชิงวิ่งราว  คดีข่มขืน  การทำร้ายร่างกาย ฯ ล ฯ  ก็เพราะเราไปมองแต่โทษของผู้อื่น แต่ไม่เคยมองดูตัวเราเลย คอยแต่ตำหนิผู้อื่น แต่ไม่เคยตำหนิตัวเองเลย ปัญหาก็เลยเกิด เพราะเราไม่คอยระวัง คอยป้องกัน การคิด การกระทำและการพูด ที่ไม่ดีของเราเอง ไม่ให้เกิดขึ้น  แม้เกิดขึ้นแล้วก็คอยขจัดออกไป....  
ต้องคอยบอกตัวเราเองว่า...ใจร่ม ๆ นะ..ตัวเอง

สํ.สฬา. ๑๐/๒๔๐/๒๔๑